Czy jesteś jedną z tych osób, które narzekają na system gospodarowania odpadami w Bielsku-Białej? Czy uważasz, że za dużo płacisz za ich wywóz i chyba ktoś coś “kręci”? Czy często “produkujesz” śmieci? Czy w ogóle myślisz o tym, co się dalej z nimi dzieje? Podaruj mi dziś 5 minut i przeczytaj ten tekst, bo zapewne o wielu rzeczach, o których tu będzie mowa, nie wiedziałeś.

Recykling odpadów i ceny za wywóz – kto zarabia, a kto traci?

Miałam przyjemność posłuchać pani Joanny Siwek – pracowniczki bielskiego ZGO na spotkaniu dotyczącym opakowań z plastiku. Obaliła wiele mitów, powiedziała jak to jest z tymi śmieciami i z opłatami w naszym mieście. 

Dane z 2019 roku pokazują, że jesteśmy jednym z bogatszych regionów w Polsce. Idzie też za tym produkcja odpadów. Na każdego z nas, na mnie i na Ciebie, przypada średnio 400 kg śmieci rocznie! Co Ty na to? Dla porównania – są takie kraje, gdzie ludzie wyrzucają tylko słoik odpadów w ciągu roku! Różnica jest spora. 

Na naszym wysypisku w Lipniku leży sobie 2 miliony ton śmieci. I za to, między innymi, płacimy. Ministerstwo Energii, które ustala ceny, nakłada wysokie opłaty za składowanie odpadów – to kara za wprowadzenie ich do środowiska. Uśredniając, to aż 200 zł za tonę, ale konkretne kwoty uzależnione są już od ich rodzaju. Kolejnym czynnikiem jest to, że najbliższa spalarnia śmieci jest oddalona od naszego miasta  o 400 km. To też zwiększa koszty. ZGO nie bogaci się na nas, ponieważ nie ma takiej możliwości prawnej. To my sami sprawiamy, że ceny są tak wysokie. Dużo śmieci = duże koszty. Proste równanie.

Mitem jest to, że w naszym ZGO śmieci i tak lądują w tym samym miejscu. Jesteśmy w czołówce miast, które odzyskują najwięcej surowców, bo aż 42%. W innych regionach jest to nawet połowa mniej. Do naszego Zakładu przyjeżdżają osoby z całego kraju, a nawet spoza jego granic, by zobaczyć, co zrobić, aby poprawić swoje wyniki. W sortowni pracują maszyny, które oddzielają aż 8 różnych rodzajów tworzyw sztucznych. A to tylko śmieci z żółtego kosza.

O co tyle szumu?

Pewnie już zauważyłeś, że pojawia się coraz więcej osób mówiących o reklamówkach foliowych, torebkach z wosku, zero waste i ograniczaniu odpadów. Problem jest naprawdę poważny. Co minutę do oceanów wpływa zawartość jednej ciężarówki plastiku. Jesteś sobie w stanie to wyobrazić?! Ptaki karmią swoje młode sztucznymi odpadkami, plankton, o dziwo, składa się nie tylko z naturalnych składników, a Amerykanie sikają plastikiem! Czy to jest normalne? Czy myślisz czasem o tym, że dostałeś tę ziemię w zarząd, żeby o nią dbać? Czy to robisz? Czy uczysz tego swoje dzieci? 

Co to jest zero waste i co masz z tym wspólnego?

Jeśli zdasz sobie sprawę z tego, że świat, a bliżej – Twoje miasto, tonie w śmieciach, to mocno wierzę, że będziesz chciał coś zmienić. Nie musi to być wiele. Na początek wystarczyłoby wprowadzić choć jedną zasadę ze strategii 5R, którą zaproponowała Unia Europejska. Oto one:

 

  1. Reduce – Ograniczaj 
    Najkrócej mówiąc – nie zbieraj rzeczy, które jeszcze tego samego dnia wyrzucisz. Nie bierz zbędnych materiałów reklamowych, plastikowych siatek na warzywa w sklepie lub innych rzeczy, których nie będziesz potrzebował. 
  2. Reuse – Wykorzystaj ponownie
    Korzystaj do oporu z danej rzeczy, a jeśli wiesz, że do czegoś już jej nie użyjesz, znajdź dla niej nowe zastosowanie. Możesz szklaną butelkę wykorzystać jako wazon, starą szczoteczkę do zębów – jako idealny czyścik do trudnodostępnych miejsc w łazience, a nienoszone ubrania – oddać potrzebującym. 
  3. Recycle – Segreguj
    To jest bardzo ważne! Większość z nas ciągle ma z tym problemy, a w procesie odzyskiwania odpadów właśnie ten krok jest najważniejszy! A on zależy od nas! Jeśli byle jak wyrzucisz śmieci, w ZGO nie będą mieli możliwości ich rozdzielić tak, żeby potem coś z nich zostało ponownie wykorzystane. 
  4. Recover – Pozyskuj energię
    Jeśli przyłożysz się do segregacji, to śmieci, które będą się nadawać jako paliwo alternatywne, trafią do odpowiednich miejsc i zostaną przerobione. 
  5. Renew – Odnawiaj
    Tę zasadę możesz wykorzystać jako producent stosując ekoprojektowanie. Polega ono na myśleniu nie tylko o towarze, który sprzedajemy, ale także o jego opakowaniu w taki sposób, aby można było go przetworzyć ponownie. Jako konsument możesz pochylić się nad zepsutym sprzętem i spróbować go naprawić lub wykorzystać go w całkiem inny sposób

Na tym właśnie polega zero waste czyli minimalizowanie produkowania wokół siebie rzeczy, które się marnują. 

Prześledź, jakie masz nawyki i jakie potrzeby. Czy ich zmiana naprawdę spowoduje, że twoje życie stanie się trudniejsze? Czy zakup dziesiątej pary butów jest konieczny? Zastanów się, co możesz zrobić, aby zredukować ilość śmieci w swoim życiu. Może założysz filtr do wody lub zaczniesz kupować sypkie produkty na wagę i pakować je do torebek wielorazowych?

Wiedziałeś o tym?

A oto garść przydatnych informacji, które pomogą, nie tylko Tobie, już od teraz w drodze do bardziej świadomego życia:

  • nie myj śmieci – w ZGO i tak to robią, a szkodliwe substancje mogą trafić do wody i oczyszczalnia będzie miała z nimi problem;
  • oddziel wieczko od opakowania np. jogurtu – ułatwisz maszynom sortowanie różnego rodzaju materiałów;
  • opróżnij zawartość przed wyrzuceniem – wylej sok, wyciągnij serek – tym krokiem nie spowodujesz zniszczenia materiałów, które można jeszcze odzyskać; 
  • ogranicz zakupy online lub korzystaj z ekoprzesyłki – pomyśl, w ile smieci musi być zapakowana Twoja paczka;
  • nie kupuj butelek z etykietami termokurczliwymi lub oddziel je przed wyrzuceniem – poddane wysokiej temperaturze niszczą odpady mające zostać poddane recyklingowi, a same do przetworzenia się nie nadają;
  • śmieci bio wrzucaj do opakowań papierowych, a nie do siatek – mokry papier się rozłoży, a plastik już nie;
  • kupuj herbatę na wagę – nie takie owinięte pięcioma opakowaniami naraz. Czy wiedziałeś, że torebki na herbatę też mają w składzie plastik i inne szkodliwe substancje? W Bielsku możesz kupić herbatkę do swojego opakowania w Herbatach Świata;
  • ogranicz zużycie papieru – obecnie na rynku nie chcą przyjmować makulatury, Nasze ZGO do każdej tony dopłaca 200 zł;
  • korzystaj z wielorazowych toreb na zakupy np. bawełnianych, zrobionych z resztek materiałów np. firanek;
  • do pakowania żywności stosuj pudełka wielorazowego użytku lub woskowijki – ręcznie robione antybakteryjne ściereczki z wosku pszczelego i bawełny;
  • produkty sypkie pakuj do swoich opakowań np. kupionych już wcześniej papierowych torebek np. po płatkach;
  • kompostuj – możesz mieć w mieszkaniu własny kompostownik, który nie śmierdzi, a na dodatek uzyskasz świetny nawóz do kwiatków. W ZGO możesz ubiegać się o zniżki za śmieci z tego powodu.

 

Jak widzisz, sposobów na dbanie o swój świat jest bardzo dużo. Te, opisane tutaj, nie wyczerpują tematu. Zaledwie o nim wspominają. Wystarczy trochę poczytać, pooglądać coś na You Tube, odwiedzić stronę ZGO lub uruchomić swoje kreatywne myślenie. Jestem pewna, że na tym polu odkryjesz swoją mocną stronę, której stosowanie sprawi Ci przyjemność. Spróbuj!

Polecamy także fanpage Świat w naszych rękach. Dowiecie się z niego, gdzie w Bielsku będzie można uczestniczyć w szkoleniach i warsztatach promujących zero waste.